Hoe zou het zijn als je gewoontes leert ontwikkelen die een positieve gezondheidsbeweging in gang zetten en stimulerend doorwerken op de andere gebieden in je leven? Stap voor stap jouw negatieve gevoelspatronen transformeren in een positieve flow, voor meer bekrachtiging en persoonlijke groei, kortom een gelukkiger en gezonder leven!
Gewoonten geven houvast
We hebben in ons leven allerlei gewoontes ontwikkeld. Gewoontes die een zekere houvast en comfort geven. Op zich niets mis mee, het geeft ook structuur en richting aan ons bestaan. Echter kennen we vaak ook de nodige gewoonten die niet heel gezond zijn, waar we zelfs last van hebben. Bijvoorbeeld de gewoonte om veel te snoepen uit verveling of frustratie of elke avond met een glas frisdrank en een zak chips te ontspannen voor de buis.
Het gaat natuurlijk niet alleen om eetgewoonten, zoals emotie-eten. Er zijn allerlei gevoelsgewoonten, cq verslavingen die een negatief effect hebben op onze gezondheid. Niet alleen alcohol, roken en drugs, ook verslaafd zijn aan je telefoon, internet/social media of gamen, sporten, bingewatchen, geld uitgeven met (online) shoppen of verslaafd zijn aan je werk (workaholic). Ze hebben een functie, namelijk confrontaties met jezelf, je gevoelens en emoties vermijden, dan wel onderdrukken. Wellicht herken je negatieve gevoelsgewoonten bij jezelf?
Weg bewegen van wat niet fijn is
Al op jonge leeftijd ontwikkelen we allerlei gedragingen, patronen en ook afleidingsmechanismen om nare ervaringen zo veel mogelijk te vergeten en te vermijden. We hebben allemaal wel iets meegemaakt, groot of klein, wat enorm veel pijn deed. Of het nu gaat om een groot trauma als bijvoorbeeld het verlies van een ouder, een vorm van mishandeling of het gaat om iets kleins, bijvoorbeeld dat een vriendje op school een mooie pen heeft afgepakt, de impact van de gebeurtenis kan heel groot zijn.
Voor een kind zijn deze gevoelens overweldigend. Ze zetten vaak onbewust een overlevingsmechanisme in werking, zeker wanneer de gevoelens niet direct erkend worden. Een logische (overlevings)reactie is van de pijn weg te bewegen en ervoor te zorgen dat het niet weer gebeurt. Dit kan, bijvoorbeeld door gevoelsgewoonten te ontwikkelen die onszelf afleiden en/of onszelf aan te passen waar nodig, een ieder heeft zijn/haar eigen manier. Onze overlevingsmechanismen werken veelal onbewust en blijven actief zolang er niet bewust een andere keuze wordt gemaakt.
Klachten maken bewust
Standje ‘overleven’ gaat vaak heel lang goed. Zo goed zelfs, dat we als volwassene meestal niet in de gaten hebben dat er overlevingspatronen in onszelf actief zijn. Pas wanneer er problemen ontstaan met de gezondheid van welke aard dan ook, worden overlevingspatronen getriggerd en zichtbaar (wanneer we er naar durven kijken). Meestal is dit een confronterend moment, maar ook een mooi moment, want je komt uit bij een belangrijke oorzaak van je chronische klacht(en), dan wel van wat het in stand houdt. En wanneer je je bewust wordt, heb je de mogelijkheid om het te veranderen. Niet eenvoudig, maar zeker niet onmogelijk.
Negatieve zelfovertuiging
Dat wat je als kind wordt aangedaan, betrek je al snel op jezelf. Je zal wel iets niet goed hebben gedaan, je bent niet goed genoeg, je bent het niet waard of niet geliefd. In de basis zitten we vaak vol negatieve zelfovertuigingen, al op jonge leeftijd door onszelf gecreëerd. Aangezien we over het algemeen niet leren om met pijn en negatieve emoties als boosheid, teleurstelling, verdriet ed. om te gaan (en ouders dat veelal ook niet geleerd hebben) blijven deze in onszelf opgeslagen en kunnen we ook niet anders dan manieren ontwikkelen om de negatieve emoties en de bijbehorende pijn te vermijden. Zo sluiten we onszelf af ter bescherming en ontwikkelen we patronen om zo veel mogelijk situaties te vermijden (en ook wel te controleren) die ons dichter bij deze gevoelens brengen.
Vormen van vermijding
We gaan onszelf aanpassen, onderdrukken, verheffen of rebelleren. Dit kan op allerlei manieren en op verschillende niveaus. Wellicht herken je waar je jezelf aanpast, bijvoorbeeld omdat je bang bent om afgewezen te worden? Of weet je van jezelf dat je jouw creatieve gave onderdrukt, misschien omdat je vroeger kritiek kreeg op wat je maakte? Of raak je regelmatig verstrikt in een conflict en tegenstrijdige standpunten? Herken je misschien de drang om anderen te willen redden en ben je vooral gefocust op het oplossen van problemen van anderen en de wereld?
Dit zijn allerlei manieren om jouw pijn zo min mogelijk te voelen en deze naar buiten te projecteren. Dat is ook niet gek, want je instinct is nog steeds om weg te blijven bij het grote verdriet, de boosheid en/of teleurstelling die je als kind hebt ervaren en nog steeds zit opgeslagen in je lijf. Wat vaak een onbewuste herinnering is van een overweldigend gevoel.
Voorbeelden van bovenstaand vermijdingsgedrag die je wellicht herkent en gebruikt om jezelf in het moment een goed gevoel te bezorgen en even de ‘onrust’ in je lijf te vergeten zijn, bijvoorbeeld het eten van chocola, je storten op je werk of heel veel sporten, je mobiele telefoon niet weg kunnen leggen of veel afspreken met anderen om niet alleen te hoeven zijn.
Wat wil je niet voelen en welke negatieve overtuiging zit er achter?
Je hart op een kier
Wat er eigenlijk gebeurt is dat je je hart (iets) sluit. Je vertrouwen in het leven, jezelf en/of anderen is geschaad. Je wordt waakzaam en treedt nieuwe gelijkende situaties voorzichter tegemoet. Als kind doen we dit ‘automatisch’. Gekwetst worden is een signaal van onveiligheid en dus wordt er een systeem in ons actief dat op standje overleven gaat; vluchten, vechten en/of bevriezen.
Deze autonome reactie van ons zenuwstelsel leert ons weg te bewegen van het ‘gevaar’ en we gaan gedrag ontwikkelen wat wel de liefde, waardering, erkenning oplevert waar we naar verlangen of ons beschermt tegen nieuwe pijn.
Bijvoorbeeld het afstemmen op en het aanvoelen van anderen in wat ze nodig hebben, je aanpassen aan de situatie om niet afgewezen te worden, je verdriet/gevoelens ver wegstoppen om te kunnen blijven functioneren, afreageren op de buitenwereld, de boosheid inhouden of jezelf afstraffen omdat je je hebt laten kwetsen, et cetera. Dit zijn enkele voorbeelden van wegbewegen van jezelf en in de overleving zitten.
Op lange termijn schadelijk voor de gezondheid
Bovenstaande is heel logisch en zoals ik al schreef, een automatische reactie om jezelf te beschermen. Echter wanneer zo’n automatische reactie een levenslange gewoonte is/wordt, gaat dit ten koste van je algehele gezondheid. Door (steeds meer) weg te bewegen van jezelf, raak je chronisch uit balans en dat geeft klachten.
Hoe doorbreek je de cirkel?
Tips:
Moment van reflectie:
- Waar beweeg jij weg van jezelf? Door jezelf te veel aan te passen of te onderdrukken? Ga je juist veel in het verzet of verhef je jezelf door te doen alsof het je niet meer raakt? Sta hier eens een moment bewust bij stil.
- Welke gevoelsgewoonte herken je bij jezelf die jou in de weg staat om een blijer en gezonder leven te leiden? Misschien is het een gewoonte die in deze blog nog niet is aangestipt. Wat doe jij bijvoorbeeld wanneer je onrust of ongemak voelt in jezelf? Dit is vaak een teken dat emoties/gevoelens naar de oppervlakte komen.
- En welke negatieve zelfovertuiging is bij jou het meest actief?
- Schrijf je inzichten op, dat geeft overzicht en helpt je verbanden te leggen tussen gebeurtenissen en patronen en gedachten die daaruit zijn ontwikkeld. Bewustzijn is de eerste en een hele belangrijke stap naar verandering en eigen regie. Je kan daarmee een keuze maken om het anders te doen!
Een èn èn proces
Oude gewoonten veranderen is een tweeledig proces. Enerzijds bewust worden van je beperkende gevoelspatronen en de pijn ervaren die er achter verborgen zit. Door de ‘pijn’ te bevrijden, komt er namelijk weer ruimte, gaan dingen weer stromen en is het ingesleten patroon niet meer nodig.
Anderzijds is het belangrijk om te blijven focussen op de schoonheid van het leven, op wat je wil realiseren en uitnodigen in je leven. Ook dit zal een positieve flow in gang zetten en meer vreugde brengen.
Hoe te veranderen?
Zet de intentie om te willen veranderen en voel je verlangen. Dat gaat niet in één keer, dat is een proces van kleine stappen. Dat maakt de pijn die vastzit en er bij vrijkomt klein en dragelijk. Neem ook dagelijks een (vast) moment om te voelen waar je allemaal dankbaar voor bent. Ontdek de kracht die daarmee gepaard gaat! Er gaat een wereld voor je open en je leert steeds meer de kleine dingen in het leven te waarderen.
Het verlangen om te veranderen, maak de keuze
Voel je het verlangen om te willen veranderen? Start dan elke dag met de intentie om te kiezen voor verandering. Door je intentie uit te spreken of wellicht op te schrijven, stuur je al een positieve energie voor je uit. Maak contact met je hart en voel welke positieve kwaliteiten je in jezelf wilt bekrachtigen en ontwikkelen en wat je wilt realiseren in je leven.
Doe het niet alleen
Stap ook uit de gewoonte om het alleen te moeten doen, de gedachte ‘ik kan het wel alleen’. Vraag hulp, open je naar een vriend of vriendin of zoek zo wenselijk of nodig contact met een professional.
Heb jij de moed?
Er is moed nodig om te veranderen, wat niets te maken heeft met altijd maar sterk moeten zijn. Het is juist heel moedig om je gevoelens weer toe te laten, om deze er te laten zijn en te uiten. Ontdek de kracht van jouw kwetsbaarheid, de kracht diep in jezelf door je tranen heen! Dat maakt je sterk, niet het onderdrukken ervan. Lees ter inspiratie bijvoorbeeld het boek van Brené Brown, de kracht van kwetsbaarheid.